CoSky – polsko - norweska inicjatywa bilateralna na rzecz zwiększenia efektywności wykorzystywania dronów w ochronie cywilnej
Kluczowe informacje:
- Budżet: 150 000 €
- Czas trwania: październik 2024 – luty 2025
- Partnerzy: CIK CBK PAN, DSB, Tiepoint
Postępy naukowe oraz szybko rozwijające się technologie dronowe i ich zastosowania stały się dziś niezbędne na wszystkich etapach cyklu zarządzania kryzysowego. Głównym celem proponowanej inicjatywy jest ułatwienie operacyjnego wykorzystywania dronów w zarządzaniu kryzysowym w Polsce i Norwegii poprzez wymianę doświadczeń praktycznych oraz dzielenie się wiedzą w dwóch głównych obszarach tematycznych: dobrych praktyk w zakresie skomplikowanych operacji lotniczych (z udziałem dronów i lotnictwa załogowego) oraz tworzenia i udostępniania map na podstawie danych uzyskanych z dronów, z myślą o ustanowieniu długoterminowej współpracy między Polską a Norwegią w tych obszarach. Inicjatywa koncentruje się na celach Obszaru Programowego 23 – Ograniczenie ryzyka katastrof. Zapewnienie efektywnego wykorzystywania bezzałogowych statków powietrznych (BSP) jest ważnym celem, zgodnym z polityką ochrony cywilnej w Polsce, zwłaszcza w kontekście rosnącej liczby takich systemów wykorzystywanych przez Państwową Straż Pożarną oraz inne służby i instytucje zaangażowane w zarządzanie kryzysowe. Ponadto wykorzystywanie dronów w ochronie cywilnej zostało wyraźnie wskazane jako jedno z priorytetów w Strategii Dronowej UE 2.0, opublikowanej w listopadzie 2022 roku.
W Polsce Polska Agencja Żeglugi Powietrznej oraz Centrum Informacji Kryzysowej CBK PAN, we współpracy z Państwową Strażą Pożarną, podjęły szereg działań mających na celu opracowanie i walidację innowacyjnego modelu, który umożliwia bezpieczne i skuteczne koordynowanie lotów załogowych i bezzałogowych podczas sytuacji kryzysowych. Model ten wprowadza role Kierującego Operacjami Lotniczymi (KOL) oraz Koordynatora Lotów (KL), wspierane przez dedykowany system informatyczny „Search & Help”, umożliwiający efektywną komunikację z pilotami BSP. Proponowane rozwiązanie zostało pomyślnie zaprezentowane podczas wielkoskalowych ćwiczeń i zostało już częściowo wdrożone do procedur operacyjnych straży pożarnej. Działania realizowane w ramach proponowanego projektu pozwolą na zebranie i porównanie dobrych praktyk w zakresie skomplikowanych operacji lotniczych (z udziałem dronów i lotnictwa załogowego) w Polsce i Norwegii oraz opracowanie wspólnych wniosków na podstawie doświadczeń obu stron.
Spektakularnym przykładem operacyjnego wykorzystania szybkiego mapowania dronowego było osuwisko w Gjerdrum w grudniu 2020 roku, które uwypukliło potrzebę skutecznych rozwiązań mapujących dla zarządzania kryzysowego. W ciągu 18 godzin od osunięcia się ziemi, pierwsza mapa 3D zebrana przez drona została udostępniona na platformie chmurowej. Drony i inne systemy bezzałogowe (BSP) są w stanie zbierać ogromne ilości danych przy użyciu różnych sensorów, takich jak zdjęcia lotnicze, filmy, skany LiDAR czy obrazowanie termiczne.
W ramach CoSky opracowany zostanie dedykowany kurs internetowy (e-learningowy) uczący mapowania UAV dla zarządzania kryzysowego, skierowany zarówno do decydentów, jak i pilotów dronów. Treści będą dostępne w językach angielskim, norweskim i polskim, z tłumaczeniami wspomaganymi przez sztuczną inteligencję, zweryfikowanymi wewnętrznie.
Inicjatywa ma również na celu analizę optymalnych metod wdrażania rozwiązań systemowych w obu obszarach tematycznych oraz przygotowanie roadmapy, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości dalszej współpracy bilateralnej między Polską a Norwegią. Projekt przyczyni się do wymiany wiedzy między Polską a Norwegią, zwiększenia współpracy strategicznej i utrzymania ustanowionych kontaktów. Końcowym rezultatem projektu będzie trzyletnia roadmapa, określająca kierunki rozwoju zarządzania ruchem lotniczym (ATM) i mapowania UAV w Polsce. Dokument ten uwzględni perspektywy dalszej współpracy bilateralnej z Norwegią oraz rekomendacje dotyczące wdrażania nowych technologii i praktyk w ramach Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludzi i Mienia (UCPM). Wyniki projektu CoSky zostaną zaprezentowane podczas dedykowanej konferencji w lutym 2025 roku w Warszawie.
